Çocuğumu uzman olarak hangisine götürmeliyim?
Uzun yıllara dayanan klinik tecrübemde ailelerin çocuklarını bir uzmana götürürken çok fazla kafa karışıklığı yaşadığına şahit oldum. Çoğu aile kliniğe gelmeden önce çocukları için çoğunlukla pedagog ile görüşme yapmayı planlamakta ya da bir pedagog ile görüşmeleri konusunda okul ya da öğretmenleri tarafından yönlendirilmektedir. Aileler kliniğe geldikleri zaman, görüşecekleri kişinin pedagog değil de çocuk psikoloğu olduğunu öğrendiklerinde, yanlış bir kişiye geldiklerini düşünerek maalesef hayal kırıklığı yaşamaktadırlar. Sıklıkla bize başvuran ailelere bu iki unvan arasındaki farkı anlatıp, kafa karışıklığını ortadan kaldırmaya çalışmaktayız.
Peki Pedagog ve Psikolog arasındaki fark nedir diye soracak olursak; öncelikle işe “Pedagog kimdir?” ile başlamak daha doğru olacaktır. Pedagog; Türk Dil Kurumu’na göre tanımlanacak olursa ‘eğitim bilimci’, eğitmendir (1). Yani pedagog unvanı almış kişi eğitim alanında çalışabilir, ailelere çocukların eğitimleri ile alakalı danışmanlık yapabilir. Kesinlikle tek başına (psikoloji alanında yüksek lisans yapmadan ve gerekli eğitimleri almadan) çocukların ruhsal sorunlarını tedavi edecek gerekli bilgi ve donanıma sahip değillerdir.
39 yıldır Türkiye’de pedagog yetiştirilmemektedir
Türkiye’de Pedagoji bölümü 1982’de yürürlüğe giren 2547 sayılı kanun kapsamında kapatılmış ve bu bölüm eğitim bilimleri fakültesine çevrilmiştir. (2) Aslında baktığımız da 39 yıldır Türkiye’de pedagog yetiştirilmemektedir. Bu dönemde rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümünden mezun olanlar pedagog (çocuk eğitimcisi) olarak adlandırılmaktadır. Yine de bu durumda bile rehberlik ve psikolojik danışmanlık mezunları psikoloji alanında yüksek lisans yapmadıkları ve gerekli eğitimler almadıkları sürece çocukların ruhsal sorunlarını tedavi etmeye yönelik çalışmaları maalesef uygun değildir.
Psikolog ise; Üniversitelerin Fen-Edebiyat fakültesi Psikoloji bölümünden mezun olan kişilere verilen unvandır. Psikologlar çocuk-ergen veya yetişkinlerle çalışmak için üniversiteden sonra psikoloji alanında uzmanlaşmak için yüksek lisans yapmalı ve alanında yeterlilik kazanmak için gerekli eğitimleri almalıdırlar. Yüksek lisans, yaptığı stajlar ve aldığı eğitimler sonucunda psikolog çalışacağı alanı belirlemektedir. Çocuk psikologları, psikoloji bölümünden mezun olduktan sonra klinik psikoloji ya da gelişim psikolojisi alanında yüksek lisans yapıp, beraberinde çocuk ve ergenlerle çalışmak için gerekli eğitimleri almış kişilerdir.
Eğitimleri alıp almadığına dikkat etmeliyiz
Çocuklar ya da kendimiz için uzman seçerken çok dikkat etmeli, hangi bölüm mezunu olduğunu iyi araştırmalıyız. Maalesef insanlar çaresiz kaldıklarında ne yapacaklarını şaşırabilir ve bir umut bulma amacıyla yanlış kapıları çalabilirler. Ruh sağlığı tıpkı beden sağlığımız kadar değerli ve önemlidir. Kendimizi ya da çocuklarımızı doğru ellere emanet etmeliyiz. Bir uzman seçerken Psikoloji ya da Rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümlerden mezun olmasına, mutlaka klinik psikoloji alanında yüksek lisans veya doktora yaptığına ve alanında gerekli eğitimleri alıp almadığına dikkat etmeliyiz. Sadece tek başına alınan eğitimler alması da yeterli olmamaktadır. Mutlaka uzman kişinin aldığı eğitimlerinin yanı sıra klinik psikoloji alanında uzmanlığının olması, uzmanlaşması için önemli bir kriterdir.
Psikoloji ve rehberlik-psikolojik danışmanlık bölümünden mezun olunduğunda bile bu tek başına çocukların, ergenlerin veya yetişkinlerin ruhsal sorunlarına müdahale etmede yeterli değilken, bir de alan dışı kişiler tarafından bu alan suistimal edilmektedir. Üniversitelerin başka bölümlerinden mezun olmuş kişilerin psikoloji alanlarında yüksek lisans yapmaları onları maalesef bu alanda uzmanlaştırmaz. Alanda çok fazla bu tarz kişiler bulunmakta ve insanların çaresizliklerinden yararlanmaktadırlar.
İyi bir internet okur yazarlığı ve gerekli araştırmalar seçeceğiniz uzmanın doğru bir kişi olup olmadığını anlamanıza, böylece doğru ve etik kişilere başvurmanıza yardımcı olacaktır.
Referanslar:
(1) http://www.tdk.gov.tr
(2) http://www.yok.gov.tr/denklikbirimi/2547-sayili-kanun